راهنمایی و مشاوره متقاضیان مسکن
سیاست ها و برنامه های دولت در حوزه مسکن
بخش مسکن از مهمترین بخش های اقتصادی در هر کشور است و سهم عمده ای از تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری و اشتغال را به خود اختصاص می‌دهد و به عنوان محرک بسیاری از فعالیت های اقتصادی عمل می کند در واقع رونق مسکن میتواند تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد داشته باشد.
استفاده از تجربیات چند ساله اخیر و جلوگیری از تکرار اشتباهات مسکن مهر و ساخت مسکن با تبعات کمتر از اهداف و برنامه‌های دولت یازدهم در حوزه مسکن میباشد. از این رو وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شورای عالی رفاه اجرای طرحهای دولت را در حوزه مسکن برعهده دارند.
اکنون دولت یازدهم ضمن بازنگری در طرح جامع مسکن و به روز نمودن آن، برنامه‌های این طرح را مطابق با شرایط کشور تنظیم کرده است.
برنامه های دولت یازدهم در حوزه مسکن
1- مسکن اجتماعی
طرح مسکن اجتماعی مورد نظر وزارت راه که به عنوان جایگزین مسکن مهر مطرح شد اتکای اصلی خود را بر سپرده و پس‌انداز متقاضیان و کمک تسهیلاتی دولت در نرخ سود بانکی، قرار داده است موضوعی که رویکرد جدید دولت یازدهم در حوزه مسکن را به نمایش می‌گذاشت. دولت در نظر دارد در مسکن اجتماعی 60 درصد اجاره‌بها را به صورت یارانه (بن اجاره) پرداخت کند. این پرداخت از طریق سپرده‌گذاری 1500 میلیارد تومان در بانکها با نرخ23 درصدی است تا به این ترتیب سالانه 340 میلیارد تومان سود عاید دولت میشود.
طبق الگوی مصرف مسکن و الگو سازی برای ساخت مسکن کوچک پیش بینی شده است. این نوع واحدهای مسکونی با مساحت کمتر از الگوی مصرف مسکن (به طورمتوسط 50 متر مربع) است که توسط دولت تامین می شود. این طرح با نام «تامین مسکن اقشار کم درآمد» برای ساخت سالانه 125 هزار واحد مسکونی طراحی و تدوین شده که قرار است در طول 6 سال به اجرا دربیاید. این طرح مجموعاً برای 750 هزار واحد مسکونی شهری عملیاتی می شود، برنامه مشترک تامین مسکن با همکاری دو وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی انجام می شود؛ به این صورت که ساماندهی و تهیه گروه های هدف از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و وزارت راه و شهرسازی نیز زمین مورد نیاز برای ساخت و ساز را تامین می کند.
برای جلوگیری از آثار منفی استفاده از منابع بانک مرکزی که در طرح مسکن مهر عملیاتی شد، در طرح مسکن اجتماعی تکیه بر چندین محل مختلف برای تأمین مالی این طرح است تا کمترین آثار تورمی را به همراه داشته باشد.
جامعه هدف در مسکن اجتماعی
در این طرح که ویژه اقشار کم‌درآمد و دهک‌های اول و دوم جامعه تدوین شده، روش‌های مختلفی برای تأمین مسکن این خانوارها پیش‌بینی شده‌است که به مرور و در طول ۶سال اجرایی میشود. طرح تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد علاوه بر این‌که افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی را شامل میشود، گروه‌های دیگری که تحت پوشش نهادهای حمایتی نیستند اما از اقشار کم‌درآمد محسوب می‌شوند را نیز دربرمی‌گیرد که شناسایی این گروه‌ها برعهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.
براساس اعلام مسئولان قرار نیست اشتباه مسکن مهر در این طرح تکرار شود بنابراین ابتدا اقشار مشمول طرح شناسایی می‌شوند، سپس متناسب با استخراج اطلاعات برای ثبت‌نام آنها اقدام خواهد شد.
2- مسکن حمایتی:
برای اقشار متوسط رو به پایین مسکن حمایتی نیز طرح دیگر دولت یازدهم در بخش مسکن است. این نوع مسکن با مساحتی معادل الگوی مصرف مسکن (متوسط 75 متر مربع) ساخته می شود و حمایت دولت از آن به صورت پرداخت بخشی از هزینه ساخت در قالب تسهیلات است. مسکن حمایتی برای دهک های 3 و 4 در نظر گرفته شده است. در این برنامه حمایت دولت به صورت پرداخت بخشی از تسهیلات برای ساخت مسکن خواهد بود.
در مسکن حمایتی قرار است سالانه 250 هزار واحد مسکن ساخته شود که در آن 35 درصد اقساط وام خرید توسط دولت تخصیص می‌یابد و همچنین مبلغ سپرده‌گذاری متقاضی برای مسکن حمایتی را 50 میلیون تومان اعلام کرد وبهترین راهکار ادامه مسکن مهر است.
3- راه اندازی صندوق های زمین و ساختمان:
طرح دیگر دولت برای تامین منابع مالی ساخت مسکن طرح صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان است؛ این طرح طرف عرضه را نشانه گرفته است. هر چند مدلسازی صندوق زمین و ساختمان از سال 86 در سازمان بورس اوراق بهادار وجود داشت اما این صندوق برای نخستین بار در کشورمان به طور رسمی در دولت یازدهم افتتاح شد و نخستین طرح خانه سازی صندوق با عنوان نسیم یک، برای ساخت 60 واحد مسکونی واقع در شهرک گلستان شهرتهران (راه آهن)، کلید خورد.
صندوق شروع خوبی برای افزایش عرضه مسکن است و دولت می تواند برای هر طرح خانه سازی که از طرف بخش خصوصی انجام می شود در بازار سرمایه یک صندوق تشکیل دهد و از طریق سرمایه مردم، انبوه سازی انجام شود. در این صندوق ها با اصلاح مقررات قبلی اختیارات مالک زمین طرح افزایش یافته است و تا زمانی که سهم مالک از کل طرح در اکثریت باشد نسبت به سهام خود در تمام تصمیمات، قاعدتاً حق رای و اختیار متناسب خواهد داشت.
4- مسکن مشارکتی:
در این طرح منابع مالی مورد نیاز آن از سوی آورده متقاضیان و شرکت های خصوصی تامین می شود به طوری که دولت منابعی مثل زمین دارد و چون اعتبارات کافی ندارد، از شرکت های خصوصی که بتوانند سرمایه گذاری کنند و مشارکتی در تولید مسکن یا در زمینه تجاری و خدماتی داشته باشند، کمک می گیرد. طبق این طرح، وقتی دولت و بخش خصوصی با هم قرارداد می‌بندد، در این قرارداد زمین در اختیار آن شرکت یا سرمایه گذار بخش خصوصی قرار می گیرد و با همدیگر کار نظارت را انجام می‌دهند و سهم آورده سرمایه گذار و دولت مشخص است.
5- تسهیلات مسکن:
× وام تعهدی مسکن
این وام که همان وام معمول مسکن است بصورت تعهدی میباشد بدین گونه که شخصی با باز کردن حساب قرض الحسنه مخضوض وام در یکی از شعبات بانک مسکن و سپرده کردن مبلغی پول با شرایط گذشت زمان و مبلغ مانده در حساب امتیاز وام تا سقف هجده میلیون تومان دریافت میدارد که به شرط خرید مسکن و ترهین سند میلغ وام را دریافت میدارد.
امتیاز این وام قابل واگذاری نمیباشد بهمین دلیل شخض فروشنده، وام را بنام خود میتواند بگیرد و در این حالتخریدار وام سند را بنام فروشنده وام نموده و او در رهن بانک میگذارد و سند بنام فروشنده وام باقی میماند.
× لیزینگ مسکن:
لیزینگ یکی از روش های تامین مالی برای افرادی است که نمی توانند دارایی خاصی را خریداری کنند. بر این اساس، لیزینگ مسکن با پرداخت مبلغی به خریدار مسکنی که پول ندارد، کمک می کند تا خانه ای را خریداری کرده و در 10 تا 15 سال همانند اجاره بها نرخی را به این لیزینگ پرداخت کند تا درنهایت صاحب واحد مسکونی شود. سقف پرداخت این تسهیلات 50 میلیون تومان برای خرید مسکن دست اول می تواند در وهله نخست مناسب باشد. در این روش شرکت های لیزینگ می توانند با استفاده از آورده و دارایی متقاضیان، واحدهای مسکونی را با انتخاب از سوی متقاضی یا با انتخاب از سوی شرکت لیزینگ، از طریق تامین مالی بخش عمده واحد مسکونی واگذار کنند.
× اوراق بانک مسکن
|
|
|
سقف فردی تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم در تهران به 600 میلیون ریال، در مراکز استان ها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت به 500 میلیون ریال و در سایر مناطق شهری به 400 میلیون ریال افزایش یافت.
شرایط و ضوابط پرداخت تسهیلات با سقف‌های تسهیلاتی مذکور به شرح ذیل میباشد:
1- نرخ سود تسهیلات فروش اقساطی خرید واحد مسکونی از محل اوراق گواهی حق تقدم بر اساس مصوبات شورای پول و اعتبار در حال حاضر 18.5 درصد میباشد.
2- حداکثر مدت بازپرداخت تسهیلات فروش اقساطی خرید واحد مسکونی 12 سال میباشد.
3- تقسیط تسهیلات به 3 روش ساده ، پلکانی سالانه و پلکانی دوره ای امکانپذیر می باشد.
تسهیلات احداث واحد مسکونی
1- سقف تسهیلات احداث هر واحد مسکونی از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن به شرح ذیل جدول ذیل میباشد:
|
تهران
|
600 میلیون ریال
|
|
مراکز استانها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت
|
500 میلیون ریال
|
|
سایر مناطق شهری
|
400 میلیون ریال
|
|
|
|
|
|
|
|
تسهیلات ساخت مسکن
در مواردیکه پدر و فرزند، مادر و فرزند و یا زن و شوهر به صورت مشترک اقدام به احداث واحد مسکونی می نمایند، سقف تسهیلات قابل پرداخت برای احداث هر واحد مسکونی از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن به شرح جدول ذیل میباشد.
|
تهران
|
800 میلیون ریال (هر یک بطور جداگانه 400 میلیون ریال)
|
|
مراکز استانها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت
|
700 میلیون ریال (هر یک بطور جداگانه 350 میلیون ریال)
|
|
سایر مناطق شهری
|
600 میلیون ریال (هر یک بطور جداگانه 300 میلیون ریال)
|
تسهیلات خرید زوجین
تسهیلات خرید واحد مسکونی از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسـهیلات مسکن، به زوجینی که تاریخ وقوع عقد آنها 17/10/92 و به بعد می باشد و به صورت مشترک نسبـت به خـرید واحد مسـکونی اقدام می نمایند تا سقف‌های مندرج در جدول ذیل قابل پرداخت می باشد.
|
تهران
|
600 میلیون ریال
|
|
مراکز استانها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت
|
500 میلیون ریال
|
|
سایر مناطق شهری
|
500 میلیون ریال
|
|
|
|
|
× تسهیلات وام مقاوم سازی مسکن روستایی
- متقاضیانی که در مسیر اجرای طرحهای هادی و اصلاح معابر روستایی قرار داشته و تمام یا بخش عمده‌ای از بنای مسکونی آنها تخریب گردیده و یا در حال تخریب می باشد.
- متقاضیانی که واحد مسکونی آنها در روستاهایی که در مناطق سانحه‌خیز می باشد.
- متقاضیانی که واحد مسکونی آنها به لحاظ استقرار در بستر نامناسب نظیر حریم مسیلها، رودخانه ها و شیب تند (رانش زمین و ... ) قرار گرفته و نیاز به جابجایی دارند.
- متقاضیانی که واحد مسکونی آنها کم دوام یا غیر مقاوم بوده و تقاضای تخریب و نوسازی واحد مسکونی خود را دارند.
- روستائیانی که به علت نداشتن واحد مسکونی قصد دارند در زمینی که مالک آن هستند نسبت به احداث بنای جدید اقدام نمایند.
- متقاضیانی که در روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری ساکن می باشند.
- متقاضیانی که در اجرای طرحهای تفکیک و واگذاری زمین روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سایر طرحهای اسکان جمعیت روستایی مایلند نسبت به احداث واحد مسکونی جدید اقدام نمایند.
- مجموعه سازان مسکن (متقاضیان احداث 4 واحد مسکونی روستایی وبه بالا) به شرط تائید طرح پیشنهادی توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان و ارائه لیست متقاضیان مشمول.
- متقاضیانی که تمایل به مهاجرت از شهر به روستا را داشته باشند.
× تسهیلات قرض الحسنه تعمیر مسکن روستایی
تسهیلات قرض الحسنه مسکن روستایی در جهت تعمیر و مرمت و بهسازی مساکن روستایی و احداث حمام در مساکن روستایی با معرفی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به متقاضیان واجد شرایط پرداخت میگردد و در جهتکمک به متقاضیان روستایی جهت تعمیر و مرمت و نگهداری بهینه مساکن روستایی پرداخت می گردد .
افرادی که ساکن روستاها بوده و منازل مسکونی آنها احتیاج به تعمیر و بازسازی دارد و همچنین افرادی که فاقد حمام شخصی در منازل خود میباشند ، میتوانند از این تسهیلات استفاده نمایند.
× پرداخت تسهیلات بانکی به آسیب دیدگان حوادث غیرمترقبه
به منظور احداث واحدهای مسکونی در مناطق آسیب دیده از حوادث قهری، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی هر ساله مبالغی را تحت عنوان وجوه اداره شده نزد بانک عامل تودیع مینماید تا در قالب تسهیلات بانکی به اشخاص مورد معرفی بنیاد در استانهای آسیب دیده ناشی از حوادث قهری پرداخت گردد .
مرمت و بازسازی واحدهای مسکونی و تجاری شهری و روستایی که در اثر وقوع حوادث غیر مترقبه آسیب دیده و یا تخریب گردیده اند.
کلیه افرادی که واحد مسکونی و تجاری آنها در اثر وقوع حوادث قهری از قبیل سیل ، زلزله ، رانش زمین و غیره دچارآسیب دیدگی گردیده اند و احتیاج به تعمیر و مرمت یا بازسازی دارند میتوانند از این تسهیلات استفاده نمایند.
جدول نوع تسهیلات روستایی
|
نوع تسهیلات
|
مبلغ سقف تسهیلات
( میلیون ریال )
|
نرخ سود
( درصد)
|
دوران ساخت
|
دوران بازپرداخت
|
|
مقاوم سازی و نوسازی مسکن روستایی و شهرهای زیر 12 هزار نفر
|
150
|
5
|
24ماه و قابل تمدید تا 36 ماه
|
جمعا با دوران ساخت 15 سال ( با شرایط قسیط متناسب با فصل کاری )
|
|
قرض الحسنه تعمیر مسکن روستایی و احداث حمام در واحد مسکونی روستایی
|
20
|
مصوب قرض الحسنه
|
-
|
36 ماه
|
|
تسهیلات حوادث
|
احدائی
|
شهری
|
300
|
5
|
36 ماه
|
12 سال
|
|
60 بلاعوض
|
-
|
-
|
-
|
|
روستایی
|
200
|
4
|
36 ماه
|
12 سال
|
|
50 بلاعوض
|
-
|
-
|
-
|
|
احدائی تجاری و تعمیری مسکونی شهری و روستایی
|
120
|
5
|
-
|
5 سال
|
|
20 بلاعوض
|
-
|
-
|
-
|
× دیگر وامهای خرید مسکن:
برخی تسهیلات خرید مسکن همچون وام کارمندی به وامی اطلاق میشود که سازمان یا اداره ای جهت کارمندان خود تسهیلات ویژه ای برای خرید مسکن ایجاد میکند. اینگونه وام ها هیچ سپرده ای ندارد و فقط یک امتیاز خواص برای افراد خواصی است که همانند وام ۱۸ میلیونی غیرقابل انتقال است و برای خرید یا فروش آن مجبور به انتقال سند بنام صاحب امتیاز وام هستید. مبلغ وام و سود این وامها متفاوت است و معمولا سود پایین تری نسبت به دیگر وامها دارند. بانک عامل آن نیز از طرف آن اداره یا سازمان تعیین میشود.
6-مسکن مهر
علیرغم مشکلاتی که مسکن مهر در افزایش تورم و همچنین همچون عدم رعایت استاندارهای لازم در ساخت و سازها برای دولت یازدهم به ارث گذاشته است اما دولت یازدهم به صاحبان این خانه‌ها قول داده که تعهدات خود را در قبال تکمیل این پروژه‌ها را ادامه خواهد داد. البته دولت یازدهم پس از اتمام پروژه‌ها باقیمانده مسکن مهر مسکن اجتماعی را برای اقشار کم درآمد جایگزین خواهد کرد.
هیات وزیران در راستای اجرایی نمودن طرح های آتی تامین مسکن ، با واگذاری واحدهای فاقد متقاضی طرح مسکن مهر مازاد بر عرضه و تقاضا ، بدون درنظر گرفتن برخی شرایط موافقت کرد .
بر این اساس مقرر گردید تا مازاد مسکن مهردربرخی از مناطق کشور بدون در نظر گرفتن شرایطی نظیر فاقدین مسکن ، متاهل یا سرپرست خانوار و دارای حداقل پنج سال سابقه سکونت درشهر مورد تقاضا، به متقاضان واگذار گردد.
جهت طرح درخواست درخصوص مسکن از طریق سامانه شکایات بنیاد مسکن به آدرس زیر اقدام نمایید.